Wat kunnen we leren van de coronacrisis?

De lockdown die op 15 maart werd afgekondigd had ingrijpende gevolgen voor de hogescholen. Van de ene dag op de andere moest het onderwijs omschakelen van fysiek naar digitaal. Waar in het begin de nadruk lag op “overleven” (het reageren op een acute verandering), verschuift het accent geleidelijk naar aanpassen en nog in beperkte mate naar vernieuwen.

Uit onderzoeken en enquêtes die veel instellingen hebben uitgevoerd, blijkt dat studenten en docenten het digitaal geven en volgen van onderwijs als zwaar ervaren. Enerzijds omdat er veel minder interactie is en omdat de digitale didactiek nog in de kinderschoenen staat. Anderzijds vraagt de individuele begeleiding van studenten meer tijd van docenten, terwijl er van studenten meer zelfredzaamheid wordt gevraagd. De coronacrisis heeft het belang van fysiek contact voor het onderwijs ondubbelzinnig duidelijk gemaakt. Hogescholen proberen zo goed als het kan het onderwijs overeind te houden, maar het blijft behelpen.  

De ervaringen met de coronacrisis laten echter ook een ander, meer hoopgevend beeld zien. Er vonden initiatieven plaats die onder normale omstandigheden waarschijnlijk nooit genomen zouden zijn. Docenten en medewerkers uit de ondersteuning bedachten samen oplossingen voor vraagstukken waar ze tegenaan liepen. Daarbij bleek de wendbaarheid van de organisatie veel groter dan voor de crisis. Nu hebben hogescholen al jaren de ambitie om hun wendbaarheid te vergroten, maar dat is in de praktijk een weerbarstig proces. Daarom is het relevant om lessen te trekken uit de ervaringen tijdens de coronacrisis voor de manier waarop we ons als hogescholen organiseren.