Onze nieuwe adviseur en interim-manager Emile van Velsen aan het woord
Covid heeft bij onderwijsinstellingen heel wat laadjes opengezet. Dit heeft Emile van Velsen gemerkt toen hij als directeur werkzaam was bij de Hogeschool Rotterdam. Als directeur heeft hij daar de hele, niet makkelijke, coronatijd meegemaakt. Emile: “Het doet een enorm beroep op het improvisatievermogen van jezelf en het docentenkorps om de kwaliteit van het onderwijs te bewaken en studenten betrokken te houden. Covid heeft het veranderproces waarin het hoger onderwijs zat een extra impuls gegeven. Sterker nog: universiteiten en hogescholen zitten middenin de grootste bestuurlijke en onderwijskundige vernieuwing van decennia! Naar mijn mening is dat: blended learning en flexibilisering tot een succes maken, vanuit een gedragen visie op goed onderwijs. En vervolgens het organiseren van ondersteunende processen.”
Veel veranderingen tegelijkertijd
Onderwijsinstellingen hebben te maken met veel veranderingen. Sommige veranderingen worden van buitenaf opgelegd en sommige worden door instellingen zelf geïnitieerd. Denk aan het doorvoeren van de flexibilisering in het onderwijs, het verder integreren van hybride onderwijs en het fuseren van faculteiten tot domeinen. Ook hebben de instellingen te maken met regel- en wetgeving vanuit de overheid, betrokken studenten die invloed willen uitoefenen en druk vanuit werkgevers, die op hun beurt te maken hebben met arbeidsmarkttekorten. Om al deze veranderingen in goede banen te leiden is een nieuw soort leiderschap nodig.
“Als alles om je heen in beweging lijkt, geeft reflecteren richting.”
Belangrijke learnings vanuit de corona periode
Emile heeft de coronatijd in het onderwijs ervaren als een masterclass leidinggeven in andere tijden. Hij heeft veel geleerd van de unieke context en deelt graag zijn belangrijkste learnings:
- Het is belangrijk om stil te staan bij de basisvraag: Waartoe leid je in essentie op en wat is je verhaal? Wat is de professionele standaard die we willen bieden en wat zijn daarbij de schaduwkanten? Bij grote drukte maar ook in tijden van crisis sneeuwt dit vaak onder. Emile: “Als alles om je heen in beweging lijkt, geeft reflecteren richting. Eerder heb ik hiervoor de ‘Lerareneed’ ontwikkeld, wat een goed voorbeeld is van een professionele standaard.”
- Het onderwijs komt uit een tijd dat zelforganiserende teams een managementhype waren. De lockdown maakte zichtbaar dat zelforganiserende teams niet vanzelf goed functioneren, maar aandacht behoeven. Medewerkers kunnen namelijk onvoldoende steun ervaren, zowel professioneel als in de samenwerking. Aanwezigheid op de werkvloer is nodig om zelf waar te nemen hoe het gaat en waar de onderstromen zitten. Leiderschap en onderwijs is alleen duurzaam als je elkaar ook ontmoet als team.
- Tijdens corona kwam goede communicatie en aandacht voor mensen onder druk te staan. Dit, terwijl het van belang is het moraal onder medewerkers en studenten hoog te houden. Er ontstaat bijvoorbeeld scherpte door gebruik van Teams, omdat mensen moe worden van het digitaal overleggen en ook het non verbale minder zichtbaar is. Het is juist dan cruciaal om als leiding het goede voorbeeld te geven en iedereen uit te dagen om aandacht voor elkaar te hebben en waardering naar elkaar uit te spreken.
- Als er veel afleiding is, is het een uitdaging om de blik naar de toekomst te behouden. Het blijft echter belangrijk op cruciale onderwerpen, als arbeidsmarkttekorten, door te pakken. Regionale samenwerking tussen onderwijs en gemeenten, werkgevers en kennisinstituten maakt daar onderdeel van uit. Daarnaast is het van belang te innoveren met behulp van relevant onderzoek waardoor slimme oplossingen voor de professionals aan het front worden gevonden.
Emile is als geen ander in staat onderwijsinstellingen te ondersteunen bij al dit soort vraagstukken. “Ik ben in de eerste plaats een generalist. Ik kan me goed inleven in een vraagstuk op directie of bestuurlijk niveau. Dat komt omdat ik het zelf heb ervaren, zelf doorleeft heb. Daardoor kan ik goed meedenken in de fases van een organisatiestrategie en ervoor zorgen dat een organisatie ook echt goed werkt.” Zo kan hij bestuur en directies ondersteunen bij het ontwikkelen van gedeeld leiderschap. Bij voorkeur doet hij dit met behulp van action learning. “Eigenlijk is dat samen data zoeken, reflecteren, acties uitzetten en evalueren.
Je hoeft niet alles zelf te kunnen
Als directeur tijdens de lockdown heeft Emile externe adviseurs ingezet om de leiding bij de reorganisatie die gaande was, te ondersteunen. “Ik realiseerde me toen dat het geen luxe is als mensen een eindje met je opwandelen, zolang ze maar gericht zijn op zelf leren doen! We werden aan het werk gezet met de methode die ik zelf ook graag inzet: onderzoeken waar oplossingen liggen, deze uitvoeren en vervolgens waarderend evalueren, waarbij de plek der moeite niet wordt geschuwd.”
Zo ontstond bij mij een positief beeld over consultancy en zo kwam ik bij de Galan Groep terecht. Het mooie van de Galan Groep is dat daar de adviseurs echt van hun vak houden en niet bang zijn om met hun poten in de klei te staan.” Bij de Galan Groep combineert Emile interim management met het adviseurschap.
Emile is sinds 1 april in dienst bij de Galan Groep. Hij is 47 jaar en woont samen met zijn vrouw en twee kinderen in Houten. In zijn vrije tijd werkt hij aan een proefschrift met het onderwerp: ‘Hoe kun je bestuurlijk richting en steun geven aan burgerschap in het hoger onderwijs? Onderwijs is slot van rekening meer dan alleen kennis en vaardigheden meegeven. Het is ook vorming van aanstaande professionals en burgers! Hij doet dit aan de University of Birmingham, die is gespecialiseerd in deugdenleer.
BIO
Emile heeft brede directie- en beleidservaring in het hoger beroepsonderwijs en public affairs. Hij richt zich op onderwijskwaliteit, professionele standaarden, samenwerking tussen onderzoek-onderwijs en regionale arbeidsmarkttekorten.
